עם כניסת התלמידים והתלמידות לחטיבה העליונה מתרחב בעבורם מושג הלמידה וחוויית "התלמידאות" משתנה. תלמידי החטיבה העליונה מסתגלים ללמידה מכוונת "תעודת בגרות" או "תעודת מקצוע". הלמידה מותאמת הרחבות ובחירות אישיות, למידה שבמידה רבה הופכת לעצמאית יותר, מבוססת ניהול עצמי ומוטיבציה אישית.
נדמה כאילו תלמידי החטיבה העליונה מגיעים מנוסים – אחרי הכול הם בוגרי עשר שנות שיעורים, הקניות, משימות, סדנאות, מבחנים עבודות ותעודות...
הכול כה מוכר ובכל זאת שונה. ובכן מה נשתנה?
השיעורים האלה מבקשים לסייע לך, המורה, לבדוק עם תלמידיך הוותיקים במערכת החינוך אך הצעירים במסגרת החטיבה העליונה – מה נשתנה בעבורם בעצם המעבר לחטיבה העליונה?
אנו ממליצים ללמד "שיעורי חינוך בתחום הלמידה" בנושאים האלה:
يدعو هذا الدرس الطلاب إلى تأمّل سَنَتهم الأولى في الثانويّة بنظرةٍ تمنح الشرعيّة للتخوّفات والقلق، بَيْد أنّها تمنح الشرعيّة للأمل وبهجة التجدّد أيضًا.
العمل في المجموعة الكاملة- مشاهدة شرائح العرض "BE ـالنسبة لي"
العمل بشكل ذاتيّ- صُنْع "طريقي الخاصّ"
العمل في مجموعات مكوّنة من 3 طلّاب وإشراك الزملاء بـِ "طريقي
الخاصّ"
العمل في المجموعة الكاملة- إشراك الزملاء والتلخيص
בשיעור זה נעניק לתלמידים כלים לאבחון הרגלי הלמידה שלהם וסגנונות הלמידה היעילים בעבורם ונעזור להם לזהות מה משפיע על האופן שבו הם לומדים?
מבנה הפעילות
שלב מליאה – פעילות שיח מונחה בליווי תנועה ושיר
שלב אישי – אבחון עצמי של סגנונות למידה
שלב מליאה – שיח רפלקטיבי על התובנות האישיות שהגיעו אליהן התלמידים
סיכום – השמעת שיר והזמנה ליישום התובנות האישיות על סגנון הלמידה
חומרים למורה
לבחירה שאלוני "אבחון עצמי של סגנונות למידה" –
سيحصل الطلّاب من خلال هذا الدرس على أدواتٍ لتشخيص العادات التي ينتهجونها في الدراسة، ومعرفة أساليب الدراسة الناجعة بالنسبة لهم، كما سنساعدهم على ملاحظة ما يؤثّر على الطريقة التي يتّبعونها في الدراسة.
العمل في المجموعة الكاملة- محادثة بين الطلّاب ترافقها موسيقا وحركة.
العمل بشكل ذاتيّ- تشخيص أسلوب الدراسة الشخصيّ.
العمل في المجموعة الكاملة- محادثة تأمّليّة تهدف إلى الوقوف على العِبَر التي استخلصها الطلّاب.
تلخيص- يشير الطلّاب إلى ما تعلّموه مِن هذا الدرس.
موادّ للمعلّم
בשיעור זה יזהה כל תלמיד איך מתאים לו ללמוד למבחן ולהתכונן לקראתו. נעביר מסר של חשיבות הלמידה לקראת מבחנים ונעשיר את ארגז הכלים של הכיתה בסגנונות מגוונים של למידה לקראת מבחן.
מבנה הפעילות
שלב מליאה – פעילות שיח מונחה בליווי תנועה ושיר
שלב אישי – אבחון עצמי של סגנונות למידה
שלב מליאה – שיח רפלקטיבי על התובנות האישיות שהגיעו אליהן התלמידים
סיכום – השמעת שיר והזמנה ליישום התובנות האישיות על סגנון הלמידה
חומרים למורה
سيحدّد الطالب مِن خلال هذا الدرس الطريقة المناسبة له للاستعداد للامتحان، كما سنؤكّد على أهميّة الاستعداد للامتحانات، وسنُثري الطلاب بأساليب متنوّعة للقيام بذلك.
المرحلة الأولى مِن العمل في المجموعة الكاملة- إجراء محادثة حول الدراسة للامتحانات.
المرحلة الثانية مِن العمل في المجموعة الكاملة- الاستفسار حول أساليب الدراسة المتنوّعة للامتحان وإجراء محادثة ونقاش حولها.
المرحلة الثالثة مِن العمل في المجموعة الكاملة- نصائح وتوصيات حول الدراسة الناجعة للامتحان.
בשיעור זה יכירו התלמידים סוגי מוטיבציה ומניעים שונים ללמידה. התלמידים יבנו לעצמם פרופיל "מוטיבציה אישית" ויבינו את הקשר שבין מוטיבציה, שייכות-אוטונומיה ומסוגלות אישית.
מבנה הפעילות
שלב מליאה – פתיחה חווייתית וחיבור אינטואיטיבי למוטיבציה האישית
שלב קבוצתי – התנסות תחרותית, משחקית ומאתגרת ובעקבותיה –
שלב אישי – בניית פרופיל מוטיבציה בעזרת שאלון מניעים
שלב מליאה – שיחה ושיתוף רפלקטיבי על מוטיבציה
שלב סיכום – צפייה במצגת
חומרים למורה
קישורים על מוטיבציה להרחבת הידע והתפיסה
سيتعرّف الطلّاب مِن خلال هذا الدرس على أنواع عديدة للدافعيّة، كما سيتعرّفون على عدّة دوافع للتعلّم. سيقوم الطلّاب ببناء "بروفيل" لدافعيّتهم، وسيدركون العلاقة بين الدافعيّة والانتماء-الاستقلاليّة، والقدرة الشخصيّة.
العمل في المجموعة الكاملة- فعاليّة تمهيديّة وحديث تلقائي حول الدافعيّة الشخصيّة
العمل في مجموعات- التنافس مِن خلال مهمات وتحديات وألعاب
العمل بشكل ذاتي- تكوين "بروفيل" شخصي من خلال استمارة تحوي الدوافع
العمل في المجموعة الكاملة- محادثة تأمليّة حول الدافعيّة
التلخيص- هناك إمكانيتان: كتابة "وصفة" شخصيّة لإثارة الدافعيّة للتعلّم، أو مشاهدة شرائح عرض "كيف نجعل الحياة 100%".
موادّ للمعلّم
روابط تحوي معلومات إضافية حول الموضوع:
كيف يمكن أن نرفع مِن دافعية الأولاد؟
نظرية ريتشارد لافوي حول الدافعيّة- "انطلاقة في الدافعيّة"
الدافعيّة- تعزيز قوة الإرادة وتحقيق الأهداف
شرائح العرض: كيف نجعل الحياة 100%
בשיעור זה התלמידים יעשו בירור רגשי כלפי הלמידה ויחדדו את מודעותם לכוחות המניעים ולכוחות הבולמים אותם מול תהליכי הלמידה. התלמידים יְפתחו כלים להעצמת הכוחות המניעים, ייחשפו למנעד העמדות בכיתה וילמדו לזהות משאבים חיצוניים של תמיכה בתהליך הלמידה שלהם.
מבנה הפעילות
שלב אישי – פתיחה חווייתית שבה כל תלמיד מוזמן לצאת לשופינג בקניון "הכ"ח" שלו ולזהות את הכוחות המניעים אותו ותומכים בו בלמידה
שלב מליאה – שיתוף ושיחה על חוויית הכוחות או אי הכוחות והיכולת "לרכוש" (כלומר לפתח) לעצמנו כוחות
שלב סיכום – הזמנת התלמידים ליישום תובנת הכוחות שלהם בשדה הלמידה
בשיעור זה נזמין את התלמידים להתבונן על עצמם ברגעים מורכבים בלמידה, רגעי קושי או תסכול. התלמידים יחדדו מודעות לדיבור העצמי שלהם במצבי למידה מורכבים ויתאמנו על דיבור עצמי חיובי בדרך יצירתית וחווייתית.
מבנה הפעילות
שלב מליאה – שיחה על רגעים מורכבים בלמידה וזיהוי הדיבור העצמי האופייני לנו ברגעי תסכול וקושי
שלב מליאה 2 – ניסוח משפטי "דיבור עצמי" חומלים, מיטיבים ולא שיפוטיים
שלב קבוצתי – התלמידים מחברים "פזמון ראפ" ממשפטי "דיבור עצמי מיטיב"
שלב מליאה – התלמידים מבצעים את שירי הראפ שחיברו
سندعو الطلّاب في هذا الدرس إلى تأمّل أنفسهم أثناء اللّحظات المعقّدة التي يواجهونها خلال سيرورة التعلّم؛ أي عندما يواجهون صعوبة أو يعتريهم الإحباط.
سيتعزّز وعي الطلّاب للحديث الذاتيّ الذي يجرونه مع أنفسهم خلال هذه اللحظات، وسيتدرّبون على إجراء حديث إيجابيّ بطريقة خلّاقة.
العمل في المجموعة الكاملة- محادثة حول اللحظات المعقّدة خلال سيرورة التعلّم، وملاحظة الحديث الذي نجريه مع أنفسنا عندما نواجه صعوبة أو يعترينا الإحباط.
العمل في المجموعة الكاملة- صياغة جُمَل فُضلى تتّسم بالرأفة، وتخلو مِن إصدار الأحكام.
العمل في مجموعات- يكتب الطلاب أغنية أو قصيدة تمثّل الحديث الذاتي الأمثل.
العمل في المجموعة الكاملة- يعرض الطلاب الأغاني\القصائد التي كتبوها أمام المجموعة.
התלמידים יעשו בירור עמדות ובירור רגשי כלפי הלמידה בכלל והלמידה בבית הספר בפרט, בד בבד עם בדיקה אישית וחיבור חווייתי לבחירה להשקיע (או לא להשקיע) מאמצים בלמידה.
מבנה הפעילות
שלב מליאה – שיחת חיבור ורפלקציה אישית בעזרת הסמל – יין ויאנג. הזמנה להתבוננות על מקום המאמץ בבחירות שנוקטים התלמידים בד בבד עם התחברות לחוויה של כישרון ויכולת
שלב מליאה 2 – מבט נוסף על נושא המאמץ והכישרון בלמידה בעזרת היגדים ופתגמים מעוררי השראה
سيعاين الطلاب في هذا الدرس مواقفهم ومشاعرهم نَحْو التعلّم بشكل عام والتعلّم في المدرسة بشكل خاصّ، كما سيعاينون الخيارات الذي يختارونها بشأن بذْل الجهد (أو عدم بذْل الجهد) خلال التعلّم.
العمل في المجموعة الكاملة- إجراء محادثة مِن خلال التأمّل الذاتيّ والتمعّن في رمز "اليين واليانغ"، حيث سيعاين الطلّاب مكانة بذْل الجهد مقابل الموهبة والقدرة في الخيارات التي يختارونها.
العمل في المجموعة الكاملة- الحديث مِن جديد عن الموهبة وبذْل الجهد خلال التعلّم مِن خلال التطرّق إلى أمثال وأقوال مُلهِمة.
موادّ للمعلّم
روابط تحوي معلومات إضافية حول الموضوع:
كيف يمكن أن نرفع مِن دافعية الأولاد؟
نظرية ريتشارد لافوي حول الدافعيّة- "انطلاقة في الدافعيّة"
الدافعيّة- تعزيز قوة الإرادة وتحقيق الأهداف
شرائح العرض: كيف نجعل الحياة 100%
בשיעור זה נזמין את התלמידים לזהות בתוכם את מיקוד השליטה שלהם ביחס ללמידה. בעזרת פעילות חווייתית נעודד אותם לפתח עמדה של אחריות אישית ללמידה.
מבנה הפעילות
שלב אישי – התלמידים ייזכרו במקצועות הלימוד השונים ויכתבו לעצמם סיבות להצלחתם או לאי הצלחתם במקצועות האלה.
שלב קבוצתי – התלמידים יתחלקו לארבע קבוצות לפי ייחוס אי ההצלחה המאפיין אותם לרוב. בכל קבוצה ישוחחו על הייחוס.
שלב מליאה – הצגת התובנות על ידי נציגי הקבוצות, הקניית תאוריית הייחוס ושיחה על האפשרות לנוע בין עמדות ולשנות מיקוד שליטה וייחוס.
يقوم الطلّاب مِن خلال هذا الدرس بتشخيص محور السيطرة لديهم بشأن التعلّم،
كما نشجعهم على تطوير موقف يتّسم بالمسؤوليّة الشخصيّة تجاه التعلّم والدراسة.
العمل بشكل ذاتيّ- يتذكّر الطلّاب المواضيع المختلفة ويدوّنون أسباب نجاحهم
أو فشلهم في هذه المواضيع.
العمل في مجموعات- ينقسم الطلّاب إلى 4 مجموعات وفق طريقة العَزْو التي
تميّزهم غالبًا، ويتحدّثون في المجموعات حول هذا العَزْو.
العمل في المجموعة الكاملة- يستعرض ممثّلون مِن كلّ مجموعة العِبَر
المستخلصة. يتمّ منح معلومات حول نظريّة العَزْو وإمكانيّة الانتقال بين المواقف
وتغيير مركز التحكّم وطريقة العَزْو.
על חשיבותה של עבודת צוות בהשגת מטרות הקבוצה ובהגדלת תפוקותיה, ועל התרומה האישית הרבה של עבודת הצוות לכל אחד מיחידי הקבוצה.
מבנה הפעילות
פתיחה בזוגות – קריאת ההיגדים בכרטיס המשימה הזוגית ובחירת שלושה היגדים שמאפיינים עבודת צוות.
חלק קבוצתי – קריאת ההיגדים בכרטיס המשימה הקבוצתית והתייחסות לשאלות שונות סביב ההיגדים.
במליאה – דיווח הקבוצות על מסקנותיהן ושאלות לדיון.
חומרים למורה
מצגת הפעילות, קובץ הנחיות למנחה, כרטיסי משימה אישית וקבוצתית.
במצגת הצעה לניהול דיוני דילמה בכיתה במסגרת חינוך לטוהר הבחינות. המצגת כוללת את עקרונות ניהול דיוני הדילמה ושלושה סיפורי מקרה המציבים דילמה בנושא זה.
מבנה הפעילות
מבוא, מטרות הפעילות, הנחיות כלליות, מודל כללי לניהול דיוני דילמה.
התמודדות עם 3 דילמות: הדילמה של מתן, הדילמה של ליאת, הדילמה של ערן.
שלב אישי במליאה - קריאת הדילמה, ניסוח, זיהוי ערכים מתנגשים, נימוקים לחיזוק העמדה.
שלב קבוצתי - בחירת שני נימוקים להצגה במליאה.
שלב במליאה - דיון באמצעות שאלות הבהרה.
חומרים למורה
מצגת לניהול דיוני דילמה.
פורטל זה נבנה עבור מורים ונועד לשימוש צרכי חינוך בלבד. העמוד מכיל קישורים לאתרים חיצוניים שאינם אתרי משרד החינוך. תוכן אתרים אלה וכל המוצג בהם (לרבות פרסומות) הינו באחריות בעלי האתרים בלבד. אם נתקלתם בבעיה כלשהי או שיש לכם הצעות או הערות בנוגע לתוכן, באפשרותכם לפנות אלינו בקישור זה.
